EORTC 26101: FASE II ONDERZOEK NAAR DE VOLGORDE VAN BEVACIZUMAB EN LOMUSTINE IN PATIENTEN MET EEN EERSTE RECIDIEF VAN EEN GLIOBLASTOOM
OPZET, DOEL EN ACHTERGROND VAN DE STUDIE:
Dit is een zogenaamde gerandomiseerde fase II studie. De belangrijkste vraag van dit onderzoek is of de toevoeging van bevacizumab aan lomustine het behandelresultaat van recidief glioblastomen verbetert.
Achtergrond: het glioblastoom
Jaarlijks wordt bij zo'n 600 mensen in Nederlands een graad IV primaire hersentumor ofwel een glioblastoom vastgesteld. De huidige standaard behandeling van glioblastomen berust op een zo uitgebreid mogelijke resectie, gevolgd door combinatie therapie met radiotherapie en temozolomide chemotherapie. Hiermee is genezing doorgaans niet mogelijk, en bij vrijwel alle patiënten treedt na verloop van tijd opnieuw groei van de tumor op. Als dat gebeurt zijn de behandelingsmogelijkheden beperkt. Soms is heroperatie, opnieuw bestralen of opnieuw chemotherapie mogelijk, maar de resultaten hiervan laten te wensen over. Daarom worden nieuwe medicijnen onderzocht. In dit onderzoek worden verschillende combinaties van bevacizumab en lomustine onderzocht..
Achtergrond: bevacizumab en lomustine
Bij glioblastomen is er sprake van een zeer uitgesproken toename van bloedvaten (angiogenese), die door de tumor worden gemaakt om zich van voedingstoffen en zuurstof te voorzien. Deze uitgroei van bloedvaten staat onder controle van een eiwit dat door tumoren wordt gemaakt, het zogenaamde Vascular Endothelial growth Factor (VEGF). Bevacizumab is een antilichaam tegen dit VEGF, en remt de bloedvatnieuwvorming van tumoren. Bevacizumab is in Nederland niet geregistreerd voor de behandeling van gliomen, maar wel voor de behandeling van andere tumoren (oa darmkanker, longkanker). Op grond van eerste resultaten in vroege en ongecontroleerde studies wordt de rol van bevacizumab momenteel verder onderzocht in een groot aantal studies zoals deze. Lomustine is een al veel langer bekend chemotherapie middel bij de behandeling van hersentumoren. In deze studie wordt onderzocht of bevacizumab het best voor, tijdens of na lomustine gegeven kan worden.
VOORWAARDEN VOOR BEHANDELING IN DEZE STUDIE
Voor deze studie komen patiënten met een glioblastoom in aanmerking waarbij na behandeling met bestraling en temozolomide de tumor weer is gaan groeien. Er mag geen andere behandeling voor groei van de tumor na de bestraling en temozolomide hebben plaats gevonden, en de algemene conditie van de patiënt moet de behandeling goed toelaten.
DE GEBRUIKTE MEDICIJNEN EN HUN BELANGRIJKSTE BIJWERKINGEN:
Bevacizumab wordt eens in de twee weken via een infuus in 30-90 minuten toegediend. De voornaamste bijwerkingen van dit middel zijn het optreden van overgevoeligheidsreacties, een verhoogde neiging tot trombose vorming, het verschijnen van eiwit in de urine en het optreden van hoge bloeddruk.
Lomustine wordt eens in de zes weken middels capsules toegediend (thuis). De voornaamste bijwerkingen zijn misselijkheid (waartegen uit voorzorg medicijnen worden gegeven) en onderdrukking van het bloedvormende beenmerg. Dat laatste kan aanleiding geven tot een tekort aan bloedplaatjes en witte bloedcellen. Meestal verloopt dat zonder bijgeleidende verschijnselen, en treedt herstel op bij onderbreken van de behandeling.
BEHANDELPLAN:
Er zijn in deze studie vier verschillende onderzoeksgroepen. Deelnemende patiënten worden door een loting in een verhouding van 2:2:2:1 verdeeld over deze vier groepen:
Groep I wordt behandeld met de combinatie lomustine en bevacizumab;
Groep II wordt behandeld met lomustine tot opnieuw groei van de tumor optreedt, en daarna verder behandeld met bevacizumab;
Groep III wordt behandeld met bevacizumab tot opnieuw groei van de tumor optreedt, en daarna verder behandeld met de combinatie bevacizumab en lomustine
Groep IV wordt behandeld met lomustine
ORGANISATIE VAN DE STUDIE
De studie is een Europese multicenter studie, die wordt uitgevoerd door de Brain Tumor Group van de European Organization for Reseach and Treatment of Cancer (EORTC, zie ook www.eortc.be ). De EORTC is een academische onderzoeksgroep waarin veel vooraanstaande Europese centra op het gebied van hersentumoren actief participeren. De studie wordt ondersteund door de fabrikant van Bevacizumab (Roche), maar wordt geheel onafhankelijk uitgevoerd door de EORTC. Er zullen ongeveer 250 patiënten in deze studie behandeld worden. Het onderzoek is getoetst door een in Nederland erkende medische-ethische toetsingscommissie (van het Erasmus MC).
DEELNEMENDE ZIEKENHUIZEN IN NEDERLAND
In Nederland wordt de studie uitgevoerd in de onderstaande ziekenhuizen:
- het Erasmus MC - Daniel den Hoed Oncologisch Centrum, unit Neuro-Oncologie, prof M.J. van den Bent, http://www.neuro-oncologie.nl
- het MCHaaglanden (afd Neurologie, prof M.J.B. Taphoorn, http://www.mchaaglanden.nl/patienten/afdelingen-en-specialismen/neuro-oncologie
Indien u meent dat u voor behandeling in deze studie in aanmerking komt, adviseren wij u dit met uw behandelend arts te bespreken.
Volledige titel onderzoek:
Phase II trial exploring the sequence of bevacizumab and lomustine in patients with first recurrence of a glioblastoma, EORTC 26101
Registratie nummer trial register: NCT01290939 (ClinicalTrials.gov)
Deze webtekst is goedgekeurd door de Medisch Ethische toetsingscommissie van het ErasmusMC dd 13 februari 2012
