Onderzoek naar de haalbaarheid van additionele behandeling met ketogeen dieet van glioblastoma multiforme, een zeer kwaadaardige hersentumor.
De Ketoglioom studie.

Het Hersentumor Centrum in Erasmus MC Rotterdam is voortdurend op zoek naar nieuwe behandelmethoden ter verbetering van behandeling en prognose van kwaadaardige hersentumoren, waaronder het Glioblastoma Multiforme. De standaard behandeling van Glioblastoma Multiforme bestaat uit een operatie waarbij de hersentumor zoveel mogelijk wordt verwijderd, aansluitend gevolgd door een nabehandeling bestaande uit een aantal weken radiotherapie gecombineerd met dagelijks chemotherapie (Temozolomide). Na het stoppen van de radiotherapie wordt de chemotherapie nog een korte periode voort gezet.

Het is mogelijk u aan te melden voor deelname aan het onderzoek waarbij behandeling met een Ketogeen Dieet (een zeer vetrijk, streng koolhydraatarm dieet) zal worden toegepast kort na de operatie en ten tijde van de standaard nabehandeling met chemo- en radiotherapie bij patienten met Glioblastoma Multiforme ouder dan 18 jaar. Alleen patiënten die net geopereerd zijn aan een glioblastoom en in aanmerking komen voor de nabehandeling chemotherapie/radiotherapie kunnen in aanmerking komen voor deze studie. Aangezien het ketogene dieet al 1-2 weken vóór de bestraling/chemotherapie moeten worden gestart is het belangrijk dat u zich meteen na de uitslag van het weefselonderzoek aanmeldt.

Wanneer u geïnteresseerd bent en denkt in aanmerking te komen voor deze studie dan kunt u zich voor meer informatie melden bij de poli neurochirurgie t.a.v. dr. A. J.P.E. Vincent, neurochirurg van het ErasmusMC te Rotterdam. In oriënterend gesprek met de art wordt dan gekeken of u aan alle inclusie criteria voldoet. U kunt zich aanmelden door te bellen naar 010-7033774 of mailen naar ketoglioomstudie@erasmusmc.nl

Toelichting:
Het betreft hier een fase 2 studie. Dit houdt in dat de veiligheid en toepasbaarheid/haalbaarheid van een 3 maanden durende Ketogeen Dieet behandeling tijdens de chemotherapie en radiotherapie zal worden onderzocht. Tijdens het onderzoek wordt u (naast de begeleiding van uw eigen neuro-oncoloog) begeleid door een onderzoeks team waaronder een neuroloog en diëtist gespecialiseerd in de behandeling met het Ketogeen Dieet.

Wij doen dit onderzoek vanwege een belangrijke bevinding van dr. Otto Warburg, die hiervoor de Nobelprijs ontving. Hij toonde aan dat er een verschil bestaat tussen het glucose (suiker) verbruik van gezonde cellen en kankercellen, nu bekend als het Warburg effect. De kankercel is vooral afhankelijk van glucose. Wanneer de kankercel glucose (koolhydraat) wordt onthouden kan dit slecht gebruik maken van alternatieve energiebronnen (eiwit, vet) waardoor de groei vertraagd wordt. Tijdens het ketogeen dieet wordt de glucose en koolhydraat consumptie geminimaliseerd en wordt er op een verantwoorde wijze gezorgd dat het lichaam kan omschakelen op de alternatieve energiebronnen vet en eiwit. De afgelopen decennia zijn er kleinschalige onderzoeken geweest waarbij patiënten met uitbehandelde vormen van diverse soorten kanker het ketogeen dieet hebben toegepast. Uit deze onderzoeken blijkt o.a. dat het ketogeen dieet goed werd verdragen.
Dierexperimenteel onderzoek heeft aangetoond dat juist de combinatie van ketogeen dieet en radiotherapie een gunstig effect heeft op de prognose van deze ziekte. Ook bleek dat er minder bijwerkingen waren dan van toegepaste chemotherapie. Ons onderzoek richt zich nu op toepassen van het ketogeen dieet aan het begin van het behandeltraject bij hersentumoren.

Het ketogeen dieet is al decennia een belangrijke behandeloptie voor kinderen en volwassenen met moeilijk behandelbare epilepsie. Jarenlange ervaring leert dat bij die indicatie het ketogeen dieet goed verdragen wordt en gevarieerd en smakelijk is toe te passen dankzij ontwikkelde berekenings programma’s, speciale dieetprodukten en een praktisch ketokookboek.
Tijdens het onderzoek wordt het dieet vereenvoudigd door tijdens de zo intensieve bestralingsperiode uitsluitend vloeibare kant en klare ketogene producten te gebruiken.
Desondanks blijft het een intensieve dieetbehandeling waarbij een ondersteunend partner/familielid van cruciaal belang is en een voorwaarde om mee te doen aan deze studie. We vermoeden dat vasthouden aan het dieet gedurende 3 maanden tijdens de bestraling en chemotherapie zeker niet gemakkelijk zal zijn.

Voor dit onderzoek is toestemming verleend door de medisch etische toetsing commissie.