Op dinsdag 23 december heeft Tonny Lagerweij zijn proefschrift “Brain Tumors – preclinical imaging and novel therapies” verdedigt bij het VUmc.

Hij heeft dit onderzoek verricht onder begeleiding van zijn promotoren prof. dr. T. Wurdinger en prof. dr. W.P. Vandertop en copromotoren dr. E. Hulleman en dr. D. Noske. Stichting STOPhersentumoren.nl was één van de sponsoren van het proefschrift.

In het proefschrift ( http://dare.ubvu.vu.nl/handle/1871/55524 ) wordt onderzoek beschreven naar de behandeling van een drietal type hersentumoren, het glioblastoom, welke voornamelijk bij volwassenen voorkomt, en twee tumortypes die voornamelijk bij kinderen voorkomen, namelijk het medulloblastoom en diffuus intrinsiek pons glioom (DIPG).  Een tweetal onderzoeken uit dit proefschrift licht ik hier nader toe.

Eén van de problemen bij de behandeling van hersentumoren, is de aanwezigheid van de bloed-hersen-barrière. Deze barrière beschermt normaal gesproken de hersenen door te voorkomen dat schadelijke stoffen de hersenen bereiken. Echter, wanneer je via de bloedbaan een geneesmiddel toedient, houdt deze bloed-hersen-barrière het geneesmiddel tegen waardoor de tumor niet bereikt wordt. Om het middel toch bij de tumor te krijgen, hebben wij gebruik gemaakt van ‘convection-enhanced delivery (CED)’. Dit is een methode waarbij het geneesmiddel onder lichte druk in de tumor wordt geïnjecteerd. We vonden dat toediening van bepaalde medicijnen via CED kan zorgen voor een remming van de tumorgroei, maar dat de hersenstam wel gevoeliger is  voor nadelige effecten ten gevolge van deze behandeling dan andere delen van de hersenen.

Een ander deel van het proefschrift betrof het gebruik van beeldvormende technieken. Om de groei van de hersentumoren goed te kunnen volgen, hebben we gebruik gemaakt van technieken zoals bioluminescentie (waarbij we cellen hebben voorzien van een enzym uit de vuurvlieg zodat de tumor licht geeft), MRI en PET-scans. Ook hebben we een techniek opgezet waarbij we hersenweefsel doorzichtig kunnen maken waardoor het mogelijk is om met geavanceerde microscopen grote delen van de bloedvaten en de tumorcellen 3-dimensionaal in beeld te brengen. Deze 3D-beelvormende technieken zullen meer inzicht gaan geven in hoe de tumoren groeien en welke factoren daarbij betrokken zijn.